Belge Nesnesi Modeli (Document Object Model – DOM) Nedir?
Türkçe hali ile Belge Nesnesi Modeli, İngilizce hali ile Document Object Model (DOM), web tarayıcılarının HTML, XML veya XHTML gibi belgeleri temsil etmek, erişmek ve değiştirmek için kullandığı bir programlama arayüzüdür. DOM, web geliştiricilerinin dinamik ve etkileşimli web sayfaları oluşturmasına olanak tanır. Tarayıcılar, bir web sayfasını yüklerken, bu sayfanın içeriğini DOM ağacı olarak adlandırılan bir yapıda oluştururlar. Bu ağaç, belgenin her bir öğesini (örneğin, başlık, paragraf, resim, bağlantı) birer düğüm olarak temsil eder.
DOM‘un temel amacı, web sayfasındaki içeriğe programatik olarak erişmek ve bu içeriği değiştirmektir. Bu, JavaScript gibi betik dilleri kullanılarak yapılır. Bir web sayfasının DOM‘u, betikler aracılığıyla erişilebilir ve değiştirilebilir. Örneğin, bir JavaScript fonksiyonu kullanarak bir HTML öğesinin metnini değiştirebilir veya yeni bir öğe ekleyebilirsiniz.
DOM, birkaç önemli bileşenden oluşur:
- DOM Ağacı: Web sayfasının her bir öğesini içeren hiyerarşik bir yapıdır. Bu ağaç, belgenin kökünden (genellikle
<html>öğesi) başlayarak tüm öğeleri içerir. Her öğe bir düğüm olarak temsil edilir ve alt öğeleriyle birlikte bir ağaç oluşturur. - DOM Düğümleri: HTML öğelerini, öznitelikleri ve metni temsil eder. Her bir öğe, bir düğüm olarak adlandırılır ve DOM ağacında bir konuma sahiptir. Örneğin,
<p>(paragraf) öğesi bir düğümdür ve metin içeriğini temsil eder. - DOM Öğelerine Erişim ve Manipülasyon: JavaScript gibi betik dilleri kullanılarak DOM öğelerine erişilebilir ve bunlar üzerinde değişiklikler yapılabilir. Örneğin,
getElementById()gibi DOM API yöntemleri kullanılarak belirli bir öğeye erişilebilir veyainnerHTMLözelliği kullanılarak öğenin içeriği değiştirilebilir.
DOM, web geliştiricileri tarafından web sayfalarını dinamik hale getirmek ve kullanıcı etkileşimini artırmak için yaygın olarak kullanılır. Ancak, DOM manipülasyonunun aşırı kullanımı performans sorunlarına neden olabilir ve bakımı zor bir kod tabanı oluşturabilir. Bu nedenle, DOM operasyonlarının dikkatli bir şekilde yapılması ve gereksiz tekrarlamalardan kaçınılması önemlidir.
DOM, tarayıcılar arasında nispeten tutarlı bir şekilde desteklenir ve W3C tarafından standartlaştırılmıştır. Bu nedenle, web geliştiricileri genellikle DOM‘u kullanarak platformlar arası uyumlu uygulamalar geliştirebilirler.
