XGA (Extended Graphics Array), IBM tarafından 1990 yılında tanıtılan bir grafik kartı ve buna bağlı grafik standardıdır. Bu standart, bilgisayar ekranlarında 1024×768 piksel çözünürlüğü ve 4:3 en-boy oranını ifade eder. XGA, o dönemde daha yüksek çözünürlük ve renk derinliği sunarak, grafik performansında önemli bir ilerleme sağlamıştır.

XGA’nın Teknik Özellikleri

• Çözünürlük: 1024×768 piksel
• En-Boy Oranı: 4:3
• Renk Derinliği: 256 renk (8-bit)

XGA, VGA (Video Graphics Array) ve 8514/A standartlarının özelliklerini genişleterek, daha yüksek çözünürlük ve renk desteği sunmuştur. Özellikle, 1024×768 piksel çözünürlüğü ile daha net ve detaylı görüntüler elde edilmesini sağlamıştır.

XGA’nın Tarihçesi ve Gelişimi

IBM, XGA standardını ilk olarak PS/2 serisi kişisel bilgisayarları için geliştirmiştir. Bu standart, 8514/A grafik kartının yerini alarak, daha yüksek çözünürlük ve renk derinliği sunmuştur. XGA, 43.5 Hz’de 1024×768 piksel çözünürlükte 256 renk veya 60 Hz’de 640×480 piksel çözünürlükte 65.536 renk desteklemekteydi. Daha sonra geliştirilen XGA-2, 800×600 piksel çözünürlükte 65.536 renk ve 1024×768 piksel çözünürlükte 60 Hz’de titreşimsiz görüntü desteği eklemiştir.

XGA’nın Kullanım Alanları

1. Monitörler: XGA standardı, özellikle CRT ve LCD monitörlerde yaygın olarak kullanılmıştır. 1024×768 çözünürlüğü, ofis uygulamaları, grafik tasarım ve genel kullanım için yeterli bir görüntü kalitesi sunmuştur.

2. Projeksiyon Cihazları: Eğitim ve iş dünyasında, XGA projeksiyon cihazları popüler bir tercih olmuştur. Bu cihazlar, sunumların ve videoların net ve ayrıntılı bir şekilde yansıtılmasını sağlamıştır.

3. Dizüstü Bilgisayarlar: Özellikle 2000’li yılların başlarında, birçok dizüstü bilgisayar XGA ekranlarla donatılmıştır. Bu, kullanıcıların taşınabilir cihazlarda yüksek kaliteli görüntüler elde etmelerine olanak tanımıştır.

XGA’nın Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları:

• Yüksek Çözünürlük: 1024×768 piksel çözünürlüğü, önceki standartlara göre daha net ve detaylı görüntüler sunar.
• Geniş Renk Desteği: 256 renk desteği, grafik uygulamaları için yeterli bir renk paleti sağlar.
• Geniş Uygulama Alanı: Monitörlerden projeksiyon cihazlarına kadar birçok alanda kullanılabilir.

Dezavantajları:

• Günümüzde Düşük Çözünürlük: Modern standartlarla karşılaştırıldığında, 1024×768 çözünürlüğü düşük kalmaktadır.
• 4:3 En-Boy Oranı: Günümüzde yaygın olan 16:9 ve 16:10 en-boy oranlarına göre daha kare bir görüntü sunar.

Sonuç

XGA, tanıtıldığı dönemde bilgisayar grafiklerinde önemli bir ilerleme sağlamış ve birçok cihazda standart olarak benimsenmiştir. Günümüzde daha yüksek çözünürlük ve farklı en-boy oranları tercih edilse de, XGA‘nın bilgisayar grafiklerinin gelişimindeki rolü büyüktür.